TENMAK, yiyeceklerin raf ömrünü uzatan gıda teknolojisi geliştiriyor

Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) bünyesindeki laboratuvarlarda yüksek sıcaklık toleranslı, kuraklığa adapte olabilen ve don zararından kaçınabilecek yeni bitki ve gıda çeşitlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışılıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından açıklamaya göre, TENMAK Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü (NÜKEN) Tarım ve Gıda Araştırmaları Grubu, bünyesindeki laboratuvarlarda Türkiye'nin tarım ve gıda alanında arz güvenliğini sağlamlaştırmasına katkı sağlayacak araştırmalarını sürdürüyor.

TENMAK, laboratuvarlarında, küresel iklim değişikliğinin neden olacağı tarımsal sorunları da göz önünde tutarak yüksek sıcaklık toleranslı, kuraklığa adapte olabilen ve ilkbahar geç don olaylarının zararından kaçınabilecek yeni çeşitlerin geliştirilmesi üzerinde çalışıyor.

Bu kapsamda buğday, darı, nohut, domates, marul, yeşil fasulye, elma, portakal, Trabzon hurması, mandalina, çay, Antep fıstığı, kayısı, kalanşo ve gül gibi farklı türlerdeki sebze, meyve ve çiçekler üzerinde mutasyon ıslahı ve ilgili biyoteknolojik yöntemlerle çalışmalar yapılıyor.

Mutasyon ıslahı çalışmalarının yanı sıra gıda güvenliğine yönelik de çalışmalarını sürdüren TENMAK NÜKEN, Gıda Işınlama Laboratuvarları'nda farklı gıda gruplarında raf ömrünü uzatmak amacıyla gıda ışınlama çalışmaları da yapıyor.

Afetlere yönelik ekmek reçetesi geliştiriliyor

Özellikle, afet dönemlerine yönelik uzun raf ömrüne sahip ekmek reçetesinin geliştirilmesi ve herhangi bir koruyucu katkı maddesi içermeyen ekmeklerin muhafaza edilebilmesi için çalışmalar yürütülüyor.

İklim değişikliğiyle söz konusu olan su kısıtının tarımsal üretimde kayıplara neden olmaması için de çalışma yapan TENMAK NÜKEN, daha az su kullanımıyla etkin sulama yapılarak bitki gelişiminin en iyi şekilde sağlanabilmesi projeleri geliştiriyor.

Öte yandan, kapalı alanlara ve sera üretimine yönelik yerli dikey tarım teknolojisinin geliştirilmesi ve yapay zeka uygulamalarının da bu sistemlere adapte edilerek karbon ayak izinin azaltılması için çalışmalar yürütülüyor. Bu kapsamda, yetiştirme sistemlerinin dizaynı ve bu sistemlere yönelik mutasyon ıslahıyla yeni çeşitlerin geliştirilmesi için çalışılıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Nükleer Bilimler ve Malzeme Araştırmaları Koordinatörü Kadriye Yaprak Kantoğlu, gıda ışınlama, bitki besleme ve bitki koruma alanında araştırmalar yürüttüklerini belirterek, bugüne kadar mutasyon ıslahıyla çok farklı türlerde çeşitler geliştirdiklerini ifade etti.

Kantoğlu, söz konusu çeşitlerin yetiştiriciliği için farklı üretim sistemlerinin geliştirilmesi amacıyla da çalışmalar yaptıklarına dikkati çekerek, "Temel hedefimiz, değişen iklim koşullarına adaptasyonu yüksek, verim ve kalitesi, özellikle besin içeriği yüksek olan yeni çeşitlerinin mutasyon ıslahı ile geliştirilmesi." değerlendirmesinde bulundu.

Işınlanmış gıda teknolojisinin raflardaki gıdaların ömrünü uzatma, mikrobiyal yükü azaltma ve filizlenmeyi engelleme gibi amaçlarla dünyada yoğun olarak uygulanan tekniklerden olduğunu aktaran Kantoğlu, bunun sağlığa da katkı sağlayan bir uygulama olduğunu sözlerine ekledi.

Kaynak: AA